Hoe kies je de juist hamer?

Een nieuw klusproject voor de boeg? De kans is groot dat je er een hamer voor zal moeten gebruiken. Je hebt ze in allerlei formaten en gewichten, en de ene is al iets specifieker ontworpen dan de andere. De meest gangbare modellen die je nodig zult hebben in je atelier of voor diverse opknapwerken, overlopen we alvast in dit overzicht.

Wie van de drie?

Hamers zijn doorgaans te verkrijgen in drie soorten stelen: hout, staal of glasvezel. De houtkeuze valt meestal op es of hickory omdat dit twee sterke houtsoorten zijn.

Een stalen steel is samen met de hamerkop in één mal gegoten en vormt dus één sterk geheel. Het staal is glad en is daarom voorzien van een rubberen handvat voor een betere grip in de hand.

Een laatste optie is een uitvoering in glasvezel: dit composietmateriaal is zeer stevig, maar tegelijkertijd erg licht.

Getemperd oppervlak

Hamers krijgen heel wat te verduren. Om het staal van goede kwaliteit te maken, ondergaat het een warmtebehandeling die het staal extra hard maakt. Dit heeft als voordeel dat er minder kans is op versplinteren tijdens het timmeren met brute kracht.

Op zijn plaats gezet

Een houten steel wordt in de hamerkop vastgezet met behulp van een spie. Dat is doorgaans een ronde spie doordat het hout hierdoor in alle richtingen opgeduwd wordt, wat de verbinding dus alleen maar sterker maakt.

Laat het niet afketsen

De kop van een nieuwe hamer is erg glad en kan soms zelfs ietwat bol staan, en dat kan ervoor zorgen dat je hamer van de nagel afketst tijdens het hameren. Dan bestaat het risico dat je de nagel scheef gaat inslaan.

Er is een simpele truc om dat te voorkomen. Ga met de hamerkop flink tekeer over een stuk schuurpapier met een grove korrel. Op die manier maak je het oppervlak vlakker en tegelijkertijd veel ruwer, en krijg je automatisch veel meer grip op de hamerkop.

Splijten voorkomen

Een klein houten latje timmeren? Een werkstuk uit zachthout? Het kan gebeuren dat het hout gaat splijten tijdens het timmeren. Als trouwe Dobbit lezer weet je maar al te goed dat voorboren soelaas brengt. Al is er ook nog ,een andere handigheid die je kan toepassen, mocht je toevallig geen boormachine bij de hand hebben.

Tik gewoon met de hamer de punt van je nagel even kort aan. De punt zal ietwat afstompen en zo zal hij minder venijnig door het hout zijn weg gaan zoeken. Op die manier is er minder kans dat het hout gaat splijten.

Losse verbinding?

De verbinding tussen de hamerkop en de houten steel kan na verloop van tijd wat losser komen te zitten. Dat komt grotendeels omdat de hamer tijdens al het timmerwerk wat gaat afzien, maar ook omdat hout reageert op de omgevingstemperatuur. Het hout kan dus wat krimpen of uitzetten door toedoen van koude en warmte. En dat is best gevaarlijk! Tijdens het timmeren zou de hamerkop er zomaar eens van kunnen vliegen.

Controleer dus altijd of je nog wel een goede verbinding hebt. Door het inslaan van een spie kan je al veel kwaad voorkomen. Maak daarvoor eerst een kleine zaagsnede, waarna je er voorzichtig met de bankhamer een spie in plaatst in de gecreëerde opening. De verbinding tussen de hamerkop en de steel zal zich zo beter laten opspannen en de hamer kan weer voor een hele tijd mee.

Soorten hamers

Klauwhamer

De klauwhamer is dé klassieker die je absoluut in je toolbox hebt moeten zitten. Grote of kleine nagels, hij weet er altijd raad mee. En niet alleen om in te slaan, maar ook om te verwijderen dankzij zijn klauw.

De hamer houdt het midden tussen een lichtgewicht die makkelijk is om te dragen aan je werkbroek, en toch zwaar genoeg om er een ferme slag mee te hebben.

Bank- en timmermanshamer

Je klust wat aan enkele projecten in je werkplaats en ook dan grijp je misschien automatisch naar de klauwhamer. Toch is er soms nog een beter alternatief. Een bank- of timmermanshamer bewijst ook zijn nut.

Beide lijken wat op elkaar, alleen is de bankhamer van een kleiner formaat, die gebruik je dan ook voor lichter timmerwerk.

Beide hamertypes hebben een vlakke hamerkop en een schuin toelopende pen. Deze pen kan je gebruiken om te timmeren op moeilijk bereikbare plaatsen of als je werkt met erg kleine nageltjes die je voorzichtig wilt timmeren.

Houten hamer

Een houten hamer gebruik je voor het beitelen in hout. De houten hamer kan je ook gebruiken om houten werkstukken in of uit elkaar te slaan. De houten hamerkop zorgt er dan voor dat je de houten werkstukken niet beschadigt omdat het veel minder impact heeft dan staal op hout zou hebben.

De hoeken van een houten hamer zijn ietwat afgerond, om het versplinteren van het blok tegen te gaan. Het slagvlak van de meeste modellen is erg schuin en staat onder een hoek van 8°. Probeer dus telkens om het slagvlak zo volledig mogelijk te raken.

Slaghamer

Een slaghamer is uitgerust met een kop uit kunststof om de slag beter te absorberen. De hamerkop blijft als het ware een fractie langer kleven op je werkstuk, waardoor je een verminderde terugslag krijgt.

Moker

Brute kracht nodig? Grijp dan naar de moker. Je creëert er een zware slagkracht mee: het gewicht van de hamerkop varieert van 1 kg tot 1,5 kg.

De moker – ook wel vuist genoemd in de volksmond – gebruik je dus om te beitelen in steen of wanneer je kleine sloopwerken voor de boeg hebt.

Voorhamer

Bij grotere sloopwerken zoals op de werf schakel je dan weer de voorhamer in. Met zijn lange steel bekom je een veel grotere slagkracht dankzij het grotere slagboomeffect. De kop is zwaar en varieert van 3 kg tot wel 10 kg.

En denk eraan, slopen kan iedereen, maar een ongeluk zit in een klein hoekje. Ga je aan de slag met een moker of een sloophamer, doe dat dan veilig en verantwoord.

Rubberen hamer

Met een rubberen hamer kan je materiaal zachtjes aantikken. Ideaal om tegels of klinkers op hun plaats te kloppen in gestabiliseerd zand.

De hamerkop krijg je in een zwarte of witte uitvoering. Gebruik de witte hamerkop wanneer je wilt vermijden dat je zwarte vlekken achterlaat.

Lashamer

Als laatste type in dit overzicht staan we nog even stil bij de lashamer. De hamerkop is vooraan vlak en achteraan is er een lange pen die schuin is afgeslepen.

De hamer gebruik je om direct na het lassen zelf de slak van een lasnaad af te slaan. Of je kan de hamer ook gebruiken om de roest van stalen werkstukken af te slaan.